1. Ontmasker de Spaanse koloniale misstanden:
Rizal wilde de onderdrukkende aard van de Spaanse koloniale overheersing blootleggen en het onrecht dat het Filippijnse volk onder Spaanse overheersing heeft geleden. Hij wilde de corruptie, het machtsmisbruik en de discriminerende praktijken van de koloniale regering en de Spaanse broeders aan het licht brengen.
2. Kritiek op sociale ongelijkheid:
El Filibusterismo gaat dieper in op de sociale ongelijkheid die heerste in de Filippijnse samenleving tijdens de Spaanse koloniale periode. Rizal bekritiseert de rigide sociale hiërarchie die de Spaanse kolonisten en de rijke elites bevoordeelde, terwijl de meerderheid van de Filippino's werd gemarginaliseerd en onderdrukt.
3. Oproep tot hervormingen:
Rizals roman wil een verlangen naar verandering opwekken en de roep om hervormingen binnen het Spaanse koloniale systeem aanwakkeren. Hij wilde zijn landgenoten bewust maken van het onrecht en hen aanmoedigen om meer rechten, vrijheden en vertegenwoordiging in de regering te eisen.
4. Uitbeelding van de Filippijnse veerkracht:
El Filibusterismo toont de kracht, veerkracht en vastberadenheid van het Filippijnse volk ondanks onderdrukking en tegenspoed. Rizal portretteert Filippijnse karakters die blijk geven van moed, vastberadenheid en een gevoel van nationale identiteit, en die het idee van minderwaardigheid uitdagen dat hen door de koloniale machten is opgelegd.
5. Kritiek op de Friarocratie:
Rizal had sterke kritiek op de broederocratie, die verwijst naar de buitensporige macht en invloed van de Spaanse religieuze ordes (met name de Dominicaanse, Augustijnse en Franciscaanse broeders) in de Filippijnen. Hij benadrukt hun misbruik, hebzucht en hun rol bij het in stand houden van sociaal en politiek onrecht.
6. Waarschuwing tegen gewelddadig extremisme:
Via het karakter van Simoun onderzoekt Rizal het idee van gewelddadige revolutie en de gevolgen ervan. Simoun vertegenwoordigt een pad van haat, wraak en vernietiging. Rizal waarschuwt uiteindelijk echter voor de gevaren van blind geweld en pleit voor vreedzame en progressieve middelen om verandering en vrijheid te bereiken.
7. Erfenis van nationale identiteit:
El Filibusterismo wordt gezien als een krachtig manifest van nationale identiteit en patriottische gevoelens. Het speelde een cruciale rol bij het vormgeven van het Filippijnse bewustzijn en inspireerde toekomstige generaties om te vechten voor onafhankelijkheid en natieopbouw.
8. Persoonlijke ervaringen en observaties:
Rizal liet zich inspireren door zijn persoonlijke ervaringen en observaties van het koloniale leven op de Filippijnen, maar ook door zijn reizen en blootstelling aan verschillende sociaal-politieke systemen in Europa en andere landen.
Door El Filibusterismo te schrijven, wilde Rizal kritisch denken aanwakkeren, het sociale bewustzijn bevorderen en de onderdrukkende structuren uitdagen die de vooruitgang en emancipatie van het Filipijnse volk belemmerden.