In het oorspronkelijke gebruik verwees hairesis naar een filosofische school of sekte, maar het kreeg later een pejoratieve betekenis om een geloof of mening te beschrijven die afwijkt van de officiële doctrine of leringen van een religieuze of politieke groepering.
De term ketterij is door de geschiedenis heen gebruikt om een breed scala aan overtuigingen of praktijken te beschrijven die als onorthodox worden beschouwd of in strijd zijn met gevestigde normen of doctrines. Het is toegepast op religieuze, politieke en sociale bewegingen die de reguliere of dominante ideologieën uitdagen of ervan afwijken.
In religieuze contexten verwijst ketterij vaak naar overtuigingen of leringen die afwijken van de gevestigde doctrines of dogma's van een bepaalde religie. In het christendom omvatten ketterijen bijvoorbeeld overtuigingen zoals het arianisme, dat de goddelijkheid van Jezus Christus ontkent, of het gnosticisme, dat een dualistische kijk op de wereld poneert en de nadruk legt op spirituele kennis en verlichting.
In politieke contexten kan ketterij verwijzen naar overtuigingen of acties die gevestigde politieke ideologieën of systemen uitdagen of ervan afwijken. In het oude Rome werden de vroege christenen bijvoorbeeld als ketters beschouwd vanwege hun religieuze praktijken en overtuigingen, die werden gezien als een bedreiging voor de traditionele Romeinse religieuze en politieke orde.
Over het geheel genomen is de term ketterij door de geschiedenis heen gebruikt om overtuigingen of praktijken te labelen die als onorthodox, afwijkend of in strijd met gevestigde doctrines, normen of ideologieën in religieuze, politieke of sociale contexten worden beschouwd.