* De impact van kolonialisme en neokolonialisme: De roman portretteert levendig de blijvende effecten van koloniale heerschappij op Kenia, met name in termen van culturele erosie, economische uitbuiting en politieke manipulatie. De hoofdrolspeler, Karanja, worstelt met zijn eigen geïnternaliseerde koloniale mentaliteit en de machtsdynamiek opgelegd door het postkoloniale systeem.
* De zoektocht naar identiteit en verbondenheid: Zowel Karanja als de andere personages worstelen met vragen over identiteit in een samenleving die worstelt met zijn verleden en heden. Ze navigeren tussen traditionele Afrikaanse waarden en westerse invloeden, op zoek naar een gevoel van verbondenheid en betekenis.
* De kracht van geheugen en verhalen vertellen: De roman benadrukt het belang van geheugen en de handeling van het vertellen van verhalen als hulpmiddelen voor het behoud van de geschiedenis en het begrijpen van het heden. Karanja's terugkeer naar zijn dorp veroorzaakt een proces van het onthouden en confronteren van het verleden, zowel persoonlijk als collectief.
* De rol van taal en cultuur: Taal speelt een cruciale rol bij het vormgeven van identiteit en cultureel begrip. Ngugi gebruikt de roman om de impact van Engels en andere talen op Afrikaanse culturen te verkennen en de strijd om inheemse talen terug te vorderen en te revitaliseren.
* De strijd voor gerechtigheid en sociale verandering: De roman weerspiegelt de voortdurende strijd voor sociale rechtvaardigheid en gelijkheid in Kenia. De reis van Karanja omvat het confronteren van de onrechtvaardigheden van het verleden en het heden en pleiten voor een billijke toekomst.
Uiteindelijk is * de terugkeer * een krachtige en veelzijdige roman die de complexiteit van het leven in postkoloniaal Afrika onderzoekt. Het is een verhaal over individuen en gemeenschappen die hun plaats zoeken in een wereld die wordt gekenmerkt door zowel conflict als hoop.