Het woord 'gamelan' is afgeleid van het Javaanse woord 'gamel', wat 'hamer' of 'hamer' betekent. Dit verwijst naar de hamers die worden gebruikt om de metalen toetsen van de instrumenten te slaan. Het woord 'gamelan' kan ook vertaald worden als 'orkest', aangezien deze ensembles uit tientallen muzikanten kunnen bestaan.
Gamelanmuziek wordt gekenmerkt door het gebruik van slendro- en pelog-toonladders. Slendro-toonladders zijn vijftoonsladders die het octaaf gelijk verdelen, terwijl pelog-toonladders zeventoonstoonladders zijn die niet gelijkmatig verdeeld zijn. Ook het stemmen van de instrumenten is zeer nauwkeurig, waarbij elke toets op een specifieke frequentie is afgestemd.
Gamelanmuziek wordt vaak in ensemble gespeeld, waarbij elke muzikant een specifieke partij speelt. De instrumenten van een gamelanensemble kunnen in twee hoofdgroepen worden verdeeld:de melodische instrumenten en de ritmische instrumenten. De melodische instrumenten, zoals de metallofoons en xylofoons, zijn op verschillende toonhoogtes gestemd en worden gebruikt om de melodieën te creëren. De ritmische instrumenten, zoals de gongs en drums, worden gebruikt om het ritme en de hartslag van de muziek te creëren.
Gamelanmuziek is een complexe en zeer geavanceerde vorm van muziek. Het is een belangrijk onderdeel van de Indonesische cultuur en wordt al eeuwenlang beoefend.