1. Houtblazerssectie: In een orkest of harmonieorkest is de fluit een kerninstrument van de houtblazerssectie. Het draagt een heldere, behendige en lyrische stem bij die vaak de melodie of tegenmelodieën draagt.
2. Solo-instrument: De fluit wordt veelvuldig gebruikt als solo-instrument in klassieke en hedendaagse composities. Zijn expressieve mogelijkheden en virtuoze potentieel maken het een populaire keuze voor concerten, sonates en andere solowerken.
3. Jazz en populaire muziek: De fluit is prominent aanwezig in de jazz, waar hij kleur en melodische lijnen toevoegt aan bigbands, combo's en fusionensembles. Het wordt ook gebruikt in andere populaire genres, waaronder folk, rock, pop en elektronische muziek.
4. Traditionele en volksmuziek: De fluit neemt een prominente plaats in in traditionele muziek in verschillende culturen. Het wordt vaak aangetroffen in Keltische, Indiaanse, Andes- en Aziatische muziektradities.
5. Kamermuziek: De fluit maakt vaak deel uit van kamermuziekensembles, zoals trio's, kwartetten en kwintetten. Dankzij de mengbaarheid en flexibiliteit kan het andere instrumenten aanvullen en het algehele geluid verbeteren.
6. Oude muziek: De fluit heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot oude beschavingen. Het speelt een belangrijke rol in oudemuziekensembles die gespecialiseerd zijn in renaissance-, barok- en klassieke muziek.
7. Begeleiding: In verschillende muzikale contexten biedt de fluit begeleiding voor zangers, vocale ensembles en instrumentalisten, waardoor harmonische ondersteuning wordt toegevoegd en de textuur wordt verrijkt.
8. Improvisatie: Veel fluitisten houden zich bezig met improvisatie, vooral in jazz- en wereldmuziekomgevingen, waar ze spontaan melodische en ritmische ideeën creëren als reactie op de muziek die wordt uitgevoerd.
Over het geheel genomen dragen de veelzijdigheid, de prachtige toon en het brede scala aan technieken van de fluit bij aan zijn prominente rol in westerse en niet-westerse muziektradities. Het verbetert het sonische landschap en voegt melodische, harmonische en ritmische elementen toe aan een breed scala aan muziekgenres.