1. Fluit:
- De fluit is een houtblazersinstrument waarbij geluid wordt geproduceerd door lucht door een gat in de zijkant van de buis te blazen.
- Wanneer de speler lucht over het gat blaast, het embouchure-gat genoemd, ontstaat er een luchtstroom die tegen een scherpe rand in de fluit wordt gericht.
- De luchtstroom interageert met de rand, waardoor deze trilt en geluid genereert. De vorm van de fluit en de lengte van de buis bepalen de toonhoogte van het geluid.
- Door de blaaskracht en de positie van de vingers over de toongaten te variëren, kan de speler de toonhoogte en toon van de muziek bepalen.
2. Orgelpijpen:
- Orgelpijpen zijn cilindrische buizen die geluid produceren wanneer er lucht doorheen wordt geperst.
- In een orgel zijn er twee hoofdtypen pijpen:rookpijpen en tongpijpen.
- Rookkanalen produceren geluid volgens hetzelfde randtoonprincipe als de fluit. Lucht wordt door een gleuf nabij de onderkant van de pijp geblazen, waardoor een luchtstroom ontstaat die tegen een metalen lip botst. De trilling van de lip tegen de luchtstroom produceert geluid.
- Rietpijpen daarentegen gebruiken een trillende metalen tong of riet in plaats van een lip. Het riet is aan een pijp bevestigd en wanneer er lucht langs het riet stroomt, gaat het riet trillen, waardoor geluid ontstaat.
- De lengte en vorm van de pijp bepalen de toonhoogte van het geluid, en de grootte en vorm van de opening (de mond) beïnvloeden de toon.
3. Versterking en resonantie:
- Bij zowel fluiten als orgelpijpen wordt het geluid dat wordt geproduceerd door de randtoon of het trillende riet versterkt en geresoneerd in de body van het instrument.
- De resonerende luchtkolom in de fluit of pijp versterkt bepaalde frequenties, waardoor een rijke en resonerende toon ontstaat.
Samenvattend produceren zowel de fluit- als de orgelpijpen geluid via het principe van rand-toon-oscillatie, waarbij een luchtstroom in wisselwerking staat met een rand of een riet, waardoor trillingen ontstaan die geluid genereren. De vorm, lengte en het ontwerp van de instrumenten bepalen de specifieke toonhoogte, toon en timbre van het geproduceerde geluid.