1. Zwelpedaal (expressiepedaal): De meeste orgels hebben een zwelpedaal of expressiepedaal dat de luiken bedient van een zwelkast die een groep pijpen omsluit. Door op het zwelpedaal te drukken, wordt de zwelkast geleidelijk geopend, waardoor het volume van de omsloten pijpen toeneemt. Het zorgt voor een vloeiend crescendo- of decrescendo-effect tijdens het spelen.
2. Tremulant en Voix Celeste: Dit zijn speciale registers die respectievelijk een subtiel weifelend effect of een refreinachtig geluid creëren. Ze voegen diepte en beweging toe aan de klank van het orgel en kunnen helpen bij het benadrukken van muzikale frases of passages.
3. Registratiewijzigingen: Door te spelen met verschillende combinaties van registers met verschillende volumes en tonen kan de organist dynamische controle bereiken. Het selecteren van luidere registers, zoals volle orgels of tongen, resulteert uiteraard in een robuuster geluid, terwijl het gebruik van zachtere registers, zoals fluiten of strijkers, een delicaat geluid produceert.
4. Aanraking en vingerzetting: Net als andere toetsinstrumenten kunnen de aanslag en vingerzetting van de organist de dynamiek beïnvloeden. Een lichtere aanslag en een oppervlakkige toetsindruk produceren een zachter geluid, terwijl een zwaardere aanslag en een diepere toetsindruk tot een luider en voller geluid leiden. Bovendien gebruiken ervaren organisten technieken als legato (vloeiende en verbonden noten) en staccato (losstaande noten) om ritmische en dynamische accenten te creëren.
5. Pedaaltechniek: Naast de handmatige dynamiek kan voetenwerk op het orgel (vooral met de baspedalen) de dynamiek beïnvloeden. Dankzij de nauwkeurige bediening van de pedalen kan de organist basnoten accentueren of subtieler spelen om in balans te komen met de manualen.
Door deze technieken en effecten te combineren, beschikken organisten over de middelen om de dynamiek en expressiviteit van hun uitvoeringen te beheersen, genuanceerde muzikale interpretaties te creëren en de emotionele kwaliteiten van de muziek over te brengen. Elke unieke compositie wordt benaderd met aandacht voor het bereiken van de juiste dynamiek, gebaseerd op de bedoeling van de componist en de muzikale context.