Variabele condensatoren bestaan doorgaans uit een reeks metalen platen met variabele tussenruimte of een roterend plaatmechanisme. Terwijl de platen bewegen, verandert de capaciteit van de condensator, waardoor de resonantiefrequentie van het circuit wordt beïnvloed. Hierdoor kan de gebruiker de afstemming van de radio handmatig aanpassen om verschillende zenders te ontvangen.
In veel radio-ontwerpen worden variabele condensatoren gebruikt in combinatie met inductoren om afgestemde circuits te vormen, ook wel resonantiecircuits of LC-circuits genoemd. Deze circuits creëren een smalle frequentieband die het gewenste radiosignaal doorlaat en andere afwijst, waardoor de selectiviteit van de radio wordt vergroot.
Variabele condensatoren zijn cruciaal voor het bereiken van nauwkeurige en stabiele afstemming in radio's, waardoor gebruikers specifieke radiostations op verschillende frequentiebanden kunnen selecteren en beluisteren.