Commedia Dell'Arte ontstond in de 16e eeuw in Italië. Het werd aanvankelijk uitgevoerd door straatartiesten op tijdelijke platforms en ontwikkelde zich tot een improvisatorische vorm van theater, gebaseerd op fysiek acteren en standaardpersonages.
2. Standaardkarakters:
De karakters van Commedia Dell'Arte werden gecodificeerd in specifieke rollen, zoals Harlekijn, Pierrot, Pantalone en Colombina. Elk personage heeft verschillende fysieke kenmerken en persoonlijkheid, vaak gekoppeld aan regionale stereotypen of sociale klassen.
3. Maskers en kostuums:
Bij traditionele Commedia Dell'Arte-uitvoeringen worden rijkelijk versierde maskers en kostuums gebruikt om de personages visueel te onderscheiden en hun komische uitdrukkingen te versterken. Deze maskers en kostuums zijn iconische symbolen van de kunstvorm geworden.
4. Improvisatie en lichamelijkheid:
De kern van Commedia Dell'Arte ligt in het vertrouwen op improvisatie. Artiesten gebruikten aandelenscenario’s als raamwerk, maar creëerden en reageerden spontaan op dialogen. Dit aspect legde de nadruk op fysieke clownerie, mime, acrobatiek en dans om emoties en humor over te brengen.
5. Invloed op theater en literatuur:
De invloed van Commedia Dell'Arte reikte verder dan de oorspronkelijke context van straatoptredens. Het heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van modern theater door toneelschrijvers als Shakespeare, Goldoni en Molière te inspireren. De standaardpersonages en speelstijl vonden echo's in latere vormen van komedie, vaudeville en zelfs pantomime.
6. Internationale impact:
Commedia Dell'Arte-troepen reisden door Europa en wonnen aan populariteit in Frankrijk, Engeland en daarbuiten. Het werd een prominente vorm van volksvermaak en inspireerde variaties in andere culturen, zoals de Duitse Hanswurst en de Engelse Harlequinade.
7. Hedendaagse aanpassingen:
In de moderne tijd wordt Commedia Dell'Arte nog steeds beoefend en aangepast door theatergezelschappen en artiesten. Het combineert traditionele elementen met hedendaagse settings en thema's, waarbij sociaal commentaar, satire en politieke humor worden onderzocht.
8. Commedia en modern clownstheater:
De geest van de fysieke, improvisatiekomedie van Commedia Dell'Arte vond in de 20e eeuw een nieuwe uitdrukking door de ontwikkeling van modern clowntheater. Artiesten als Charlie Chaplin, Lucidity Ball en Bill Irwin maakten bij het creëren van hun acts gebruik van de technieken en humor van Commedia Dell'Arte.
9. Onderwijs en opleiding:
De technieken en principes van Commedia Dell'Arte worden onderwezen op theaterscholen en workshops over de hele wereld. Het dient als oefenterrein voor acteurs en artiesten om vaardigheden te ontwikkelen op het gebied van improvisatie, fysiek theater en karaktercreatie.
10. Festival en optredens:
Commedia Dell'Arte blijft levend op festivals en optredens in Italië en internationaal. Festivals zoals het Carnaval van Venetië en het Commedia Dell'Arte Festival in Sarasota, Florida, vieren en presenteren deze duurzame vorm van theatrale expressie.
Over het geheel genomen is Commedia Dell'Arte geëvolueerd van zijn 16e-eeuwse wortels tot een internationaal fenomeen dat de hedendaagse theater-, komedie- en uitvoerende kunsten over de hele wereld blijft inspireren en beïnvloeden.