1. Thema's van dood en sterfelijkheid :Veel van Shakespeare's toneelstukken worden geconfronteerd met thema's als dood en sterfelijkheid, vaak afgebeeld in donkere en sombere tinten. De beroemde monoloog 'To be, or not to be' in Hamlet worstelt bijvoorbeeld met existentiële vragen over het leven, de dood en het onbekende, en geeft een gevoel van diepe melancholie weer.
2. Tragische karakters :Shakespeare's tragedies bevatten vaak hoofdrolspelers die een ondergang en een tragisch lot ervaren. Deze personages worden vaak afgeschilderd als gebrekkige individuen die bezwijken voor hun innerlijke demonen of omstandigheden waarover ze geen controle hebben. Macbeths afdaling in tirannie en waanzin is bijvoorbeeld een voorbeeld van een duistere en sombere reis vol ambitie en schuldgevoel.
3. Schurken en antagonisten :Shakespeare creëerde enkele van de meest iconische schurken uit de literatuur, die vaak duisternis en kwaadwilligheid belichamen. Personages als Iago in "Othello" of Edmund in "King Lear" genieten van hun kwade aard en manipuleren anderen voor hun eigen egoïstische verlangens, waardoor een gevoel van voorgevoel en spanning ontstaat.
4. Bovennatuurlijke elementen :Shakespeare's toneelstukken bevatten vaak elementen van het bovennatuurlijke, wat kan bijdragen aan een donkere en sombere sfeer. De verschijning van geesten, heksen en profetieën voegt een griezelige kwaliteit toe aan zijn werken. De spookachtige verschijningen in ‘Hamlet’ symboliseren bijvoorbeeld de angstaanjagende waarheid die de hoofdpersoon moet ontdekken.
5. Instellingen :Shakespeares instellingen kunnen ook een gevoel van duisternis en onheilspellend gevoel versterken. Geïsoleerde kastelen, stormachtige landschappen en mysterieuze bossen dienen als decor voor veel van zijn toneelstukken. De Schotse Hooglanden in ‘Macbeth’ of de heide in ‘King Lear’ versterken de sombere en onheilspellende sfeer.
6. Taal en beeldmateriaal :Shakespeare's beheersing van de taal stelde hem in staat levendige beelden te creëren die duisternis en wanhoop oproepen. Door middel van zorgvuldig gekozen woorden en metaforische taal schildert hij scènes van verdriet, spijt en de hardere aspecten van het menselijk bestaan.
Deze elementen dragen bij aan de diepgang en complexiteit van Shakespeares werken, waardoor hij de donkere kanten van de menselijke natuur, de onvermijdelijkheid van het lot en de kwetsbaarheid van het menselijk bestaan kan onderzoeken. Door zich te verdiepen in deze donkere en sombere thema's blijft Shakespeare het publiek boeien met zijn tijdloze inzichten in de menselijke conditie.