Aanvankelijk was Henry een vrome katholiek en ontving hij zelfs de titel "Verdediger van het geloof" van paus Leo X vanwege zijn geschriften tegen de protestantse Reformatie. Hij was een fervent verdediger van traditionele katholieke doctrines en praktijken en was persoonlijk tegen ketterse leringen. Zijn wens om zijn huwelijk met Catharina van Aragon nietig te verklaren en met Anne Boleyn te trouwen leidde echter tot een conflict met de paus, die weigerde de nietigverklaring toe te staan.
Omdat hij de gewenste nietigverklaring van Rome niet kon verkrijgen, nam Henry het heft in eigen handen. In 1534 keurde hij de Act of Supremacy goed, die hem tot het hoogste hoofd van de Kerk van Engeland verklaarde en hem de bevoegdheid verleende om de Engelse Kerk te hervormen. Dit markeerde de officiële breuk met de rooms-katholieke kerk en Engeland werd een protestantse natie.
Koning Henry speelde een actieve rol bij het vormgeven van de doctrine en liturgie van de Kerk van Engeland. Hij keurde de publicatie van de "Tien Artikelen" in 1536 en later de "Zes Artikelen" in 1539 goed, die de theologische en liturgische praktijken van de Engelse Kerk definieerden. Hoewel de Kerk van Engeland nog steeds veel katholieke tradities en rituelen handhaafde, omarmde zij bepaalde protestantse principes, zoals het lezen van de Bijbel in het Engels en de nadruk op rechtvaardiging door geloof.
Tijdens het bewind van Henry was Engeland getuige van belangrijke religieuze veranderingen. Kloosters en religieuze huizen werden ontbonden en hun land en rijkdom werden door de Kroon geconfisqueerd. Critici en tegenstanders van Henry's religieuze beleid werden vervolgd, waaronder Thomas More en John Fisher, die werden geëxecuteerd omdat ze weigerden de suprematie van de koning over de kerk te erkennen.
Bovendien had Henry's religieuze beleid een diepgaande invloed op de politieke, economische en sociale structuren in Engeland. De ontbinding van kloosters resulteerde bijvoorbeeld in de herverdeling van land en rijkdom, waardoor de machtsdynamiek tussen verschillende maatschappelijke groepen veranderde.
Gedurende zijn leven heeft koning Hendrik VIII verschillende verschuivingen in zijn religieuze overtuigingen en praktijken meegemaakt. Hoewel hij de meer radicale protestantse doctrines nooit volledig overnam, bracht hij de Engelse Kerk weg van het katholicisme en in de richting van een meer gematigd protestants standpunt. Zijn daden legden uiteindelijk de basis voor de Anglicaanse Kerk, die vandaag de dag nog steeds de officiële kerk in Engeland is.