1. Synoptisch probleem :De synoptische evangeliën onthullen veel overeenkomsten in inhoud, structuur en zelfs bewoording. Dit fenomeen wordt vaak het ‘synoptische probleem’ genoemd. Geleerden zijn van mening dat deze overeenkomsten wijzen op een vorm van literaire afhankelijkheid tussen deze evangeliën.
2. Twee-bronnenhypothese :Eén verklaring voor het synoptische probleem is de twee-bronnenhypothese. Deze hypothese suggereert dat Matteüs en Lucas voornamelijk twee bronnen gebruikten bij het samenstellen van hun evangeliën:het Evangelie van Marcus (waar ze allebei sterk van afhankelijk zijn) en een hypothetische verzameling uitspraken en leringen van Jezus, vaak de "Q" -bron genoemd.
3. Q-bron :De "Q"-bron, of de "Quelle" (Duits voor "bron"), is een term die wordt gebruikt om te verwijzen naar een hypothetisch gezegdenevangelie of een verzameling leringen van Jezus die onafhankelijk werd gebruikt door Matteüs en Lucas, naast Marcus. Geleerden reconstrueren de inhoud van Q op basis van het algemene materiaal in Matteüs en Lucas dat niet in Markus te vinden is.
4. Drievoudige traditie: De "Drievoudige Traditie" verwijst naar de passages of uitspraken die worden gedeeld door Matteüs, Marcus en Lucas. Deze omvatten onder meer het verslag van de doop van Jezus, de gelijkenissen van de zaaier, het mosterdzaadje en de verloren zoon. De Drievoudige Traditie levert bewijs voor een gemeenschappelijke mondelinge of schriftelijke traditie die invloedrijk was in de ontwikkeling van de synoptische evangeliën.
5. Dubbele traditie :De "Dubbele Traditie" verwijst naar passages of uitspraken die gedeeld worden door Matteüs en Lucas, maar niet gevonden worden in Marcus. Deze passages omvatten de Bergrede/Vlakte, de zaligsprekingen, het Onze Vader, de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan en verschillende instructies en gelijkenissen. De Dubbele Traditie suggereert een literaire connectie tussen Matteüs en Lucas die verder gaat dan hun afhankelijkheid van Marcus.
6. Sondergut :De term "Sondergut" (Duits voor "speciaal bezit") verwijst naar materiaal dat uniek is voor een bepaald evangelie en niet voorkomt in de andere twee synoptische evangeliën. Matteüs, Marcus en Lucas hebben elk hun eigen onderscheidende secties en passages (bijvoorbeeld de kinderverhalen in Matteüs en Lucas, en de gelijkenis van de rijke dwaas in Lucas) die niet voorkomen in de andere evangeliën.
Deze literaire relaties tussen de synoptische evangeliën bieden inzicht in de manieren waarop de vroege christelijke gemeenschappen de mondelinge en schriftelijke tradities over Jezus en zijn leringen overbrachten en ontwikkelden. Ze werpen ook licht op het proces van het samenstellen van het evangelie en de theologische perspectieven en accenten van elke evangelist.