Als Nick zegt dat hij plotseling de waarheid raadde, doelt hij op het moment waarop hij beseft dat Gatsby's droom fundamenteel gebaseerd is op een waanidee en een onbereikbaar ideaal. Hij begrijpt dat Gatsby een illusie najaagt en dat zijn obsessie met Daisy is gebaseerd op geromantiseerde herinneringen in plaats van op een echt begrip van haar als persoon.
Dit besef werpt ook licht op Gatsby's tragische achtergrond, zijn verlangen naar een gevoel van verbondenheid en het zelfdestructieve pad dat hij heeft gekozen. Nick's erkenning van de waarheid benadrukt het centrale thema van het boek:de nutteloosheid van het najagen van niet-realiseerbare dromen en de destructieve gevolgen die voortvloeien uit het leven in het verleden.