Harmonische ondersteuning: De resonantie van de altviool vormt een aanvulling op de harmonische structuur van orkeststukken door warmte en body toe te voegen aan de middenfrequenties, waardoor deze effectief vermengt met de hogere toonhoogte van de viool.
Melodische lijnen: Hoewel de altviool niet zo prominent aanwezig is in melodieën als de viool of cello, draagt hij af en toe solo-melodische passages of lyrische frasen, waardoor variatie en kleur wordt toegevoegd aan de algehele orkestrale textuur.
Tegenmelodieën: De altviool draagt vaak tegenmelodieën of geharmoniseerde lijnen bij aan orkestpassages, waardoor extra lagen van muzikale interesse en complexiteit ontstaan.
Ensemblemix: De rol van de altviool in een ensemble lijkt veel op die van een altzanger in een koor. Het verbetert de mix en rijkdom van het algehele instrumentale geluid door lagere harmonischen toe te voegen.
Kamermuziek: In kamermuziekverbanden zoals strijkkwartetten speelt de altviool een essentiële rol bij het toevoegen van textuur en balans, waardoor hij substantieel bijdraagt aan de harmonische en melodische structuur van het ensemble.
Solo-optredens: Hoewel minder gebruikelijk, zijn er stukken die speciaal voor de altviool zijn geschreven, en die het unieke bereik en de expressieve mogelijkheden ervan laten zien in solo-optredens.