Enkele van de vroegst bekende gitaarachtige instrumenten zijn onder meer de Oud uit het Midden-Oosten, die dateert uit ongeveer 1000 na Christus, en de Europese vihuela, die in de 15e eeuw opkwam. Deze instrumenten hadden veel kenmerken gemeen met de moderne gitaar, zoals een hals met frets en een klankbord, maar ze hadden ook enkele belangrijke verschillen, zoals het gebruik van verschillende materialen en constructiemethoden.
Het vroegst bekende instrument dat specifiek als "gitaar" wordt geïdentificeerd, is de Spaanse vihuela de mano, die in de 15e eeuw opkwam. De vihuela de mano was een tokkelinstrument met een kenmerkende lichaamsvorm en een breed scala aan stemmogelijkheden. Het speelde een belangrijke rol in de Spaanse muziek en werd beschouwd als een verfijnd en veelzijdig instrument.
Door de eeuwen heen heeft de gitaar verschillende veranderingen en aanpassingen ondergaan, waardoor verschillende soorten gitaren zijn ontstaan, waaronder de klassieke gitaar, de akoestische gitaar en de elektrische gitaar. De gitaar won geleidelijk aan populariteit als solo-instrument, begeleidingsinstrument en een essentieel onderdeel in veel muziekgenres.
Samenvattend:hoewel het moeilijk is om één enkel instrument met absolute zekerheid als de "eerste gitaar" aan te wijzen, kan de geschiedenis van de gitaar enkele eeuwen teruggevoerd worden tot verschillende gitaarachtige instrumenten in verschillende delen van de wereld. Instrumenten zoals de Oud uit het Midden-Oosten, de Europese vihuela, de Spaanse vihuela de mano en hun daaropvolgende ontwikkelingen in de loop van de tijd worden beschouwd als mijlpalen in de evolutie van de gitaar zoals we die nu kennen.