1. Realisme versus abstractie:
- Naturalistisch drama: Heeft tot doel een realistische en levensechte weergave van alledaagse gebeurtenissen en personages te presenteren. Het streeft naar nauwkeurigheid bij het weergeven van dialoog, setting en gedrag, vaak als weerspiegeling van de sociale en culturele normen van die tijd.
- Abstract (niet-naturalistisch) drama: Verwerpt realisme en omarmt in plaats daarvan abstractie, symboliek en niet-traditionele verteltechnieken. Het vertrekt vaak van de imitatie van het echte leven om een verhoogde theatrale ervaring te creëren.
2. Perceel en structuur:
- Naturalistisch drama: Meestal volgt een lineaire plotstructuur met een duidelijke oorzaak-en-gevolg-relatie. De gebeurtenissen en conflicten worden in een logische volgorde gepresenteerd, waarbij de nadruk vaak ligt op de psychologische motivaties en interpersoonlijke relaties van de personages.
- Abstract (niet-naturalistisch) drama: Kan gebruik maken van gefragmenteerde of niet-lineaire plotstructuren, waardoor traditionele noties van tijd, oorzaak en gevolg worden uitgedaagd. De focus ligt minder op externe gebeurtenissen en meer op de verkenning van thema's, emoties en abstracte concepten.
3. Karakterisering:
- Naturalistisch drama: Karakters zijn doorgaans goed ontwikkeld en psychologisch realistisch. Het zijn individuen met duidelijke motivaties, verlangens en conflicten die het verhaal aandrijven.
- Abstract (niet-naturalistisch) drama: Personages kunnen symbolische, archetypische of zelfs gefragmenteerde representaties zijn van ideeën of emoties, in plaats van volledig uitgewerkte individuen.
4. Dialoog en taal:
- Naturalistisch drama: De dialoog is typisch informeel en repliceert de spraakpatronen en accenten van de personages op een realistische manier.
- Abstract (niet-naturalistisch) drama: De dialoog kan poëtisch, elliptisch of onzinnig zijn en loskomen van de conventies van het alledaagse taalgebruik.
5. Instelling:
- Naturalistisch drama: De decors zijn doorgaans realistisch en specifiek en bieden een achtergrond die de sociale en culturele context van het stuk weerspiegelt.
- Abstract (niet-naturalistisch) drama: Instellingen kunnen minimalistisch, symbolisch of zelfs onbestaand zijn, waardoor een vloeiendere interpretatie van de ruimte mogelijk is.
6. Theaterconventies:
- Naturalistisch drama: Houdt zich aan traditionele theatrale conventies zoals de vierde muur, die acteurs en publiek scheidt.
- Abstract (niet-naturalistisch) drama: Vaak breekt hij met traditionele conventies en theatraal realisme. Het kan technieken gebruiken zoals metatheater, interactie met het publiek en surrealistische beelden om een meer onconventionele en meeslepende ervaring te creëren.
Samenvattend streeft naturalistisch drama ernaar een getrouwe weergave van de werkelijkheid te presenteren, terwijl abstract drama het onconventionele, het symbolische en het experimentele omarmt om complexe ideeën en theatrale ervaringen over te brengen. Beide benaderingen bieden verschillende artistieke perspectieven en hebben enkele van de belangrijkste werken in de theaterwereld voortgebracht.