De Mercator-projectie is oorspronkelijk ontworpen voor gebruik in de navigatie, omdat zeilers hiermee een rechte koers tussen twee punten kunnen uitzetten. Het wordt echter ook veel gebruikt in andere toepassingen, zoals onderwijs en cartografie.
Een van de meest opvallende kenmerken van de Mercator-projectie is dat landmassa's nabij de polen hierdoor veel groter lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Dit komt omdat de Mercator-projectie een cilindrisch oppervlak gebruikt, wat betekent dat de breedtegraadlijnen worden getekend als rechte lijnen die evenwijdig zijn aan de evenaar. Dit zorgt ervoor dat de landmassa's nabij de polen zich in noord-zuidrichting uitstrekken.
Volgens de Mercator-projectie lijkt Groenland bijvoorbeeld ongeveer even groot te zijn als Afrika. In werkelijkheid is Afrika ongeveer 14 keer groter dan Groenland. Op dezelfde manier lijkt Alaska ongeveer even groot te zijn als Brazilië. In werkelijkheid is Brazilië ongeveer zeven keer groter dan Alaska.
De Mercator-projectie wordt vandaag de dag nog steeds veel gebruikt, ondanks de vervormingen ervan, omdat het een conforme kaartprojectie is. Dit betekent dat het lokale vormen behoudt, wat het nuttig maakt voor navigatie en andere toepassingen. Het is echter belangrijk om je bewust te zijn van de vervormingen die inherent zijn aan de Mercatorprojectie, zodat hiermee rekening gehouden kan worden bij het gebruik van de kaart.