Ritme en muzikaliteit
Alliteratie kan helpen om een gevoel van ritme en muzikaliteit in poëzie te creëren. Dit komt omdat de herhaling van hetzelfde medeklinkergeluid een geluidspatroon creëert dat aangenaam voor het oor kan zijn. De volgende regels uit het gedicht van Samuel Taylor Coleridge "The Rime of the Ancient Mariner" gebruiken bijvoorbeeld alliteratie om een gevoel van ritme en muzikaliteit te creëren:
>De mooie bries blies, het witte schuim vloog,
>De vore volgde vrij;
>Wij waren de eersten die ooit barsten
>In die stille zee.
Nadruk
Alliteratie kan ook worden gebruikt om nadruk te creëren. Dit komt omdat de herhaling van hetzelfde medeklinkergeluid de aandacht kan vestigen op bepaalde woorden of zinsneden. De volgende regels uit het toneelstuk 'Hamlet' van William Shakespeare gebruiken bijvoorbeeld alliteratie om de nadruk te leggen op de woorden 'bloed' en 'strijd':
>O, vanaf nu,
>Mijn gedachten zijn bloedig, of zijn niets waard!
Evocatieve kracht
Alliteratie kan ook een suggestieve kracht hebben. Dit komt omdat de herhaling van hetzelfde medeklinkergeluid associaties kan creëren met andere woorden of zinsdelen die een soortgelijk geluid hebben. De volgende regels uit het gedicht 'Ode to the West Wind' van Percy Bysshe Shelley gebruiken bijvoorbeeld alliteratie om een suggestief gevoel van de wind te creëren:
>Wilde Geest, die overal beweegt;
>Vernietiger en beschermer; hoor, o, hoor!
In dit voorbeeld creëert de herhaling van het "w"-geluid een associatie met het geluid van de wind. Deze associatie helpt om een levendig en gedenkwaardig beeld van de wind te creëren.
Algehele impact
Alliteratie kan een aantal positieve effecten hebben op poëtische taal. Het kan helpen een gevoel voor ritme, muzikaliteit, nadruk en suggestieve kracht te creëren. Deze effecten kunnen allemaal helpen de impact van poëtische taal te versterken en gedenkwaardiger te maken.