* Naast lezen: Dit houdt in dat je de tekst aandachtig leest en aandacht besteedt aan alle details, inclusief het taalgebruik, de beelden en de structuur.
* Formalisme: Deze benadering richt zich op de tekst zelf, zonder rekening te houden met de intentie van de auteur of de historische context.
* Historisch: Deze benadering beschouwt de tekst in de context van de tijd en plaats waarin deze is geschreven.
* Biografisch: Deze benadering richt zich op het leven van de auteur en hoe dit de tekst mogelijk heeft beïnvloed.
* Psychoanalytisch: Deze benadering maakt gebruik van Freudiaanse of Jungiaanse psychologie om de tekst te analyseren.
* Marxistisch: Deze benadering maakt gebruik van de marxistische theorie om de tekst te analyseren, waarbij de nadruk ligt op de relatie tussen klasse, macht en ideologie.
* Feministisch: Deze benadering maakt gebruik van feministische theorie om de tekst te analyseren, waarbij de nadruk ligt op genderrollen, gendermachtsdynamiek en de representatie van vrouwen.
* Queer: Deze benadering maakt gebruik van queertheorie om de tekst te analyseren, waarbij de nadruk ligt op niet-heteronormatieve seksualiteit en genderidentiteiten.
* Postkoloniaal: Deze benadering maakt gebruik van postkoloniale theorie om de tekst te analyseren, waarbij de nadruk ligt op de effecten van kolonialisme en imperialisme op cultuur en literatuur.
Dit zijn slechts enkele van de vele manieren om literatuur te observeren. De beste aanpak hangt af van de individuele tekst en de interesses van de onderzoeker.