De term werd voor het eerst gebruikt door Aristoteles in zijn Poëtica, waar hij de term gebruikt in verwijzing naar de emotionele ervaring van het kijken naar een tragedie. Volgens Aristoteles is catharsis de zuivering van negatieve emoties, zoals medelijden en angst, door middel van kunst of andere vormen van emotionele ontlading.
In psychotherapie is catharsis een techniek die kan worden gebruikt om patiënten te helpen onderdrukte emoties, zoals woede, verdriet of verdriet, te bereiken en te uiten. Catharsis is geen op zichzelf staande therapie, maar wordt vaker gebruikt als onderdeel van een groter therapeutisch proces.