1. De expositie: Het eerste deel van de sonate-allegro-vorm, de expositie, introduceert de hoofdthema's van de beweging en legt hun relatie vast. De expositie is doorgaans verdeeld in twee delen:het eerste themagebied, dat begint met het hoofdthema in de tonische toonsoort; en het tweede themagebied, dat begint met het tweede thema in een gerelateerde toonsoort.
2. De ontwikkeling: Het ontwikkelingsgedeelte is een gedeelte met vrije compositie, gebaseerd op de thema's die in de expositie worden geïntroduceerd. De thema's kunnen in verschillende toonsoorten, ritmes en harmonieën worden gepresenteerd. Het ontwikkelingsgedeelte biedt de componist de mogelijkheid om de muzikale ideeën die in de expositie worden gepresenteerd te verkennen en een gevoel van dramatische spanning te creëren.
3. De samenvatting: De recapitulatie is het laatste deel van de sonate-allegro-vorm, en hier worden de hoofdthema's van het deel herhaald in de tonische toonsoort. De recapitulatie is doorgaans verdeeld in twee delen:het eerste themagebied, dat vergelijkbaar is met het eerste themagebied in de expositie; en het tweede themagebied, dat vergelijkbaar is met het tweede themagebied in de expositie maar anders kan eindigen.
De sonate-allegro-vorm is een flexibele muzikale structuur en componisten hebben deze op veel verschillende manieren gebruikt. Sommige componisten hebben sonate-allegro-bewegingen geschreven die heel eenvoudig zijn, terwijl anderen bewegingen hebben geschreven die erg complex zijn. Ondanks zijn flexibiliteit blijft de sonate-allegro-vorm echter een van de belangrijkste muzikale structuren in de klassieke muziek.