1. Woordkeuze (dictie) :
- In het begin van het verhaal gebruikt de verteller relatief gewone taal, vrij van extreme woorden of ongebruikelijke beelden, wat haar kalme en rationele gemoedstoestand weerspiegelt.
- Naarmate het verhaal vordert, wordt de dictie van de verteller steeds figuratiever en symbolischer. Ze begint woorden te gebruiken die een gevoel van onbehagen, opsluiting en mentale stoornissen oproepen, zoals 'kruipend', 'wurgen', 'walgelijk' en 'onderdrukkend'.
- De frequente herhaling van bepaalde woorden en zinsneden, zoals 'het gele behang' en 'griezelig, kruipend gevoel', creëert een gevoel van fixatie en obsessie, wat de groeiende preoccupatie van de verteller met het behang en haar afnemende mentale stabiliteit onderstreept.
2. Figuratief taalgebruik :
- Gilman gebruikt metaforen en vergelijkingen om het behang te personifiëren, waardoor het een eigen leven gaat leiden en de kwaadaardige invloed ervan op de geest van de verteller wordt gesuggereerd. Ze beschrijft het behangpatroon bijvoorbeeld als 'een vrouw die zich bukt en achter dat patroon rondkruipt'.
- Het behang wordt een symbool van de onderdrukkende krachten die de verteller gek maken, en vertegenwoordigt haar opsluiting en de maatschappelijke verwachtingen die aan vrouwen worden gesteld.
3. Bewustzijnsstroom :
- Naarmate de mentale toestand van de verteller verslechtert, raken haar gedachten gefragmenteerd en onsamenhangend, en haar spraakpatronen bootsen deze ineenstorting na. Het verhaal wordt meer een stroom van bewustzijn, met abrupte verschuivingen in het denken, onvolledige zinnen en onsamenhangende observaties, die het verlies van logisch denken van de verteller weerspiegelen.
4. Verschuivende toon :
- In het begin is de toon relatief kalm en objectief, terwijl de verteller haar omgeving beschrijft en haar gedachten over de rol van vrouwen en de opsluiting verwoordt.
- Naarmate het verhaal zich ontrafelt, verandert de toon echter naar een van groeiende angst, spanning en toenemende hysterie. Het gebruik van uitroeptekens en vragende zinnen brengt de opwinding en wanhoop van de verteller over.
- De geleidelijke verschuiving van een rationele toon naar een toon van emotionele intensiteit en wanhoop weerspiegelt de afdaling van de verteller in waanzin.
5. Verlies van samenhang :
- In haar waanzin wordt de perceptie van de verteller van de werkelijkheid vervormd, wat blijkt uit haar onvermogen om onderscheid te maken tussen het behang en de mensen om haar heen.
- De samenhang en logica van haar verhaal nemen af en maken plaats voor gefragmenteerde gedachten, onzinnige praatjes en een volledig verlies van grip op de werkelijkheid.
Over het geheel genomen moduleert Gilman vakkundig de dictie en toon van het verhaal in “The Yellow Wallpaper” om de overgang van de hoofdpersoon van ogenschijnlijk gezond verstand naar waanzin effectief weer te geven. De veranderingen in de taal weerspiegelen haar verslechterende mentale toestand, de groeiende psychologische nood en haar uiteindelijke ontkoppeling van de realiteit.