In de Verenigde Staten is de waanzinverdediging een juridische verdediging die in strafzaken kan worden gebruikt om te betogen dat een verdachte niet verantwoordelijk mag worden gehouden voor zijn daden, omdat hij op het moment van het misdrijf geen controle had over zijn vermogens. Om succesvol te zijn, moet de waanzinverdediging worden bewezen door een overwicht van het bewijsmateriaal. Dit betekent dat de verdachte moet aantonen dat het waarschijnlijker is dan niet dat hij krankzinnig was op het moment van het misdrijf.
De waanzinverdediging is een controversiële kwestie en er bestaat geen consensus over de vraag of dit wel of niet moet worden toegestaan. Sommige mensen zijn van mening dat de verdediging tegen waanzin gevaarlijke criminelen in staat stelt aan hun straf te ontsnappen, terwijl anderen geloven dat het noodzakelijk is om mensen die niet verantwoordelijk zijn voor hun daden te beschermen tegen straf.
De waanzinverdediging is zelden succesvol en wordt slechts in een klein percentage van de strafzaken gebruikt. In 2012 werd de waanzinverdediging gebruikt in slechts 0,2% van de federale strafzaken en 0,1% van de staatsstrafzaken.
Hier zijn enkele factoren waarmee rekening kan worden gehouden bij het bepalen of iemand al dan niet klinisch krankzinnig is:
* De mentale toestand van de persoon op het moment van het misdrijf. Dit omvat factoren zoals of de persoon wanen, hallucinaties of andere symptomen van een psychische aandoening ervoer.
* Het vermogen van de persoon om onderscheid te maken tussen goed en kwaad. Dit kan worden beoordeeld door de persoon vragen te stellen over zijn begrip van de wet en zijn handelen.
* Het vermogen van de persoon om de aard en gevolgen van zijn daden te begrijpen. Dit kan worden beoordeeld door de persoon vragen te stellen over wat hij heeft gedaan, waarom hij dat heeft gedaan en wat hij dacht dat er zou gebeuren als gevolg van zijn daden.
Als blijkt dat iemand klinisch gestoord is, kan hij of zij voor behandeling naar een psychiatrisch ziekenhuis worden gestuurd. Ze kunnen ook op proef of voorwaardelijk worden vrijgelaten, onder voorwaarden die vereisen dat ze de behandeling voortzetten.