Vóór de ars nova werd muziek genoteerd met behulp van modaal ritme, dat een beperkt aantal ritmische patronen had dat kon worden gebruikt. Ars nova introduceerde nieuwe notenwaarden en symbolen die het mogelijk maakten om complexe en ingewikkelde ritmische patronen op te schrijven die voorheen onmogelijk waren. Deze vrijheid stelde componisten in staat nieuwe en expressieve muziekvormen te creëren die nog nooit eerder waren gehoord.