1. Chromatische tonen:
De zwarte toetsen vertegenwoordigen de muzieknoten die geen deel uitmaken van de majeurtoonladder. Ze omvatten kruizen en mollen, die de toonhoogte van de aangrenzende witte toetsen een halve stap verhogen of verlagen. Bijvoorbeeld:
- De zwarte toets direct rechts van C is C scherp (C#), waardoor de toonhoogte van C met een halve toon wordt verhoogd.
- De zwarte toets links van D is C scherp plat (C♭), waardoor de toonhoogte van D met een halve stap wordt verlaagd.
2. Halftonen:
De chromatische toonladder wordt gevormd door het afwisselen van halve stappen (halve tonen) en hele stappen (tonen). De witte toetsen vertegenwoordigen hele stappen, terwijl de zwarte toetsen de halve stappen vertegenwoordigen. Dit arrangement maakt een volledige reeks van alle twaalf noten binnen een octaaf mogelijk.
3. Tonale centra:
Het patroon van zwarte toetsen helpt ook bij het creëren van tooncentra en harmonieën. Het verdeelt de twaalf noten in groepen van zeven witte toetsen (hele tonen) met daartussen vijf zwarte toetsen (halve tonen), waardoor een visuele weergave ontstaat van de muzikale intervallen en relaties tussen de noten.
4. Historische evolutie:
De opstelling van zwarte toetsen vindt zijn oorsprong in de historische ontwikkeling van muziekinstrumenten als pijporgels en klavecimbels. De eerste toetsenborden hadden alleen witte toetsen, en in de loop van de tijd werden er zwarte toetsen toegevoegd om tegemoet te komen aan de chromatische toonladder.
Door de strategische plaatsing van zwarte toetsen tussen de witte toetsen op een toetsenbord kunnen muzikanten chromatische noten spelen, improviseren, melodieën creëren en composities uitvoeren waarvoor een volledig scala aan muzieknoten nodig is. Het biedt de nodige noten om de gaten op te vullen en vormt een aanvulling op de witte toetsen om de volledige toonladder te vormen.