In de beeldende kunst ontstond het minimalisme als reactie op de abstract-expressionistische beweging, die in de jaren veertig en vijftig de kunstwereld domineerde. Minimalistische kunstenaars als Frank Stella, Carl Andre en Donald Judd verwierpen de emotionele expressie en schilderkunstige gebaren van het abstract expressionisme en concentreerden zich in plaats daarvan op het creëren van werken die eenvoudig, geometrisch en vaak repetitief waren.
In de muziek kwam het minimalisme op vergelijkbare wijze naar voren als reactie op de complexe, atonale muziek die aan het begin van de 20e eeuw populair was. Minimalistische componisten als Steve Reich, Philip Glass en Terry Riley verwierpen het gebruik van complexe harmonieën, melodieën en ritmes en concentreerden zich in plaats daarvan op het creëren van werken die gebaseerd waren op eenvoudige patronen, herhaling en geleidelijke verandering.
Zowel de minimalistische kunst als de minimalistische muziek werden beïnvloed door het bredere culturele en intellectuele klimaat van het midden van de 20e eeuw, dat werd gekenmerkt door een groeiende belangstelling voor oosterse filosofie, systeemtheorie en de verkenning van basisstructuren. Minimalisme werd een belangrijke kracht in de kunst- en muziekwereld en beïnvloedde niet alleen de beeldende kunst en muziek, maar ook architectuur, design en andere creatieve velden.