De symfonieën van Beethoven staan bekend om hun innovatieve en baanbrekende eigenschappen. Enkele dingen die Beethoven anders deed toen hij zijn symfonieën componeerde, zijn onder meer:
- Hij breidde de omvang van het orkest uit. De symfonieën van Beethoven gebruiken doorgaans een groter orkest dan die van zijn voorgangers. Hierdoor kon hij een rijker en krachtiger geluid creëren.
- Hij gebruikte een breder scala aan instrumenten. Beethoven verwerkte een verscheidenheid aan instrumenten in zijn symfonieën, waaronder trombones, fagotten en piccolo's. Dit gaf hem de mogelijkheid om verschillende klankkleuren en texturen te creëren.
- Hij experimenteerde met nieuwe muzikale vormen. Beethovens symfonieën wijken vaak af van de traditionele sonate-allegrovorm. Hij gebruikte de sonate-allegro-vorm als uitgangspunt, maar bracht vaak aanzienlijke veranderingen aan in de structuur en ontwikkeling van de beweging.
- Hij voegde zangpartijen toe. Sommige symfonieën van Beethoven bevatten vocale partijen, zoals in de Negende symfonie, die een koor en solisten bevat.
Beethovens innovatieve benadering van het componeren van symfonieën hielp de loop van de muziekgeschiedenis te veranderen. Zijn symfonieën worden nog steeds beschouwd als enkele van de belangrijkste en meest invloedrijke muziekstukken die ooit zijn geschreven.