Het Globe Theatre was een iconisch Elizabethaans speelhuis in Londen, Engeland, voornamelijk geassocieerd met de werken van William Shakespeare. Gebouwd in 1599 en door brand verwoest in 1613, werd het herbouwd in 1614 en bleef bestaan tot 1644, toen het werd gesloopt. Het ontwerp van de Globe vertoonde verschillende belangrijke kenmerken die hebben bijgedragen aan de unieke structuur en functionaliteit.
1. Openlucht amfitheater:
Het Globe Theatre was een amfitheater in de open lucht, waardoor het publiek werd blootgesteld aan de elementen. Het podium en de zitgedeeltes werden niet beschermd door een dak, wat de keuze van de speeltijden en de gebruikte ensceneringstechnieken beïnvloedde.
2. Zitplaatsen op drie niveaus:
De zitplaatsen in de Globe waren verdeeld in drie niveaus of 'galerijen'. Het laagste niveau, het dichtst bij het podium, stond bekend als de "werf" of "put" en werd bewoond door het gewone volk dat een cent betaalde voor toegang. De tweede en derde galerijen, bekend als de "middelste galerij" en "bovenste galerij", boden plaats aan toeschouwers met een hogere sociale status en boden een beter zicht op het podium.
3. Het podium:
Het podium van de Globe was een verhoogd platform dat zich uitstrekte tot in de tuin, waardoor nauwe interactie mogelijk was tussen acteurs en de grondbewoners (toeschouwers in de put). Het podium zelf was kaal zonder uitgebreide decors en vertrouwde op de optredens van acteurs, kostuums en fantasierijke verhalen om de gewenste sfeer te creëren.
4. Luifel:
Een beschermende baldakijn, bekend als de 'hemel' of 'schaduw', hing boven het podium om schaduw en beschutting te bieden aan de artiesten en muzikanten. Het hielp ook dramatische lichteffecten te creëren en de akoestiek te verbeteren.
5. Backstage-ruimte:
Achter het podium bevond zich een backstage-ruimte die bekend staat als het 'vermoeide huis'. Deze ruimte diende als kleedkamer voor de acteurs en opslag voor rekwisieten en kostuums. Het had ook luiken en machines om snelle scènewisselingen en speciale effecten mogelijk te maken.
6. Gevel en toren:
De gevel van de Globe was onderscheidend, met een ronde houten structuur met daarop een rieten dak. Een prominente toren, bekend als de 'hut', stak uit de gevel. De hut bevatte de toneelmachines, luiken en geluidseffectenapparatuur. Het diende ook als uitkijkpunt en herkenningspunt voor theaterbezoekers.
7. Grootte en capaciteit van het publiek:
Het Globe Theatre bood plaats aan een groot publiek van ongeveer 3.000 mensen. De grondbewoners vormden de meerderheid van de toeschouwers, terwijl de hogere galerijen rijkere klanten huisvestten die hogere toegangsprijzen betaalden voor betere zitplaatsen en bescherming tegen de elementen.
8. Akoestiek:
Ondanks het openluchtkarakter van het theater vertoonde de Globe een opmerkelijke akoestiek. Het circulaire ontwerp en de strategische positionering van het podium zorgden ervoor dat de stemmen van de acteurs in de hele zaal duidelijk te horen waren, zelfs zonder moderne geluidsversterkingstechnologie.
Over het geheel genomen vertegenwoordigde het Globe Theatre een innovatief en invloedrijk model van theaterontwerp tijdens het Elizabethaanse tijdperk. De unieke kenmerken en de openluchtsetting hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de theatrale ervaring die vandaag de dag nog steeds resoneert in de hedendaagse theaterpraktijk.