Nicholas ontsnapt uiteindelijk uit de klauwen van zijn oom en vindt werk als schoolmeester. Hij blijkt een begaafd leraar te zijn en krijgt al snel het respect en de bewondering van zijn studenten. Hij maakt echter ook vijanden van de corrupte directeur van de school en zijn medewerkers.
Terwijl het leven van Nicholas zich ontvouwt, ontmoet hij een cast van kleurrijke personages, waaronder de goedhartige Madeline Bray, de mysterieuze Smike en de gemene Sir Mulberry Hawk. Door zijn relaties met deze personages leert Nicholas over het belang van vriendschap, liefde en vergeving.
Uiteindelijk is het verhaal van Nicholas er een van triomf over tegenslag. Ondanks de uitdagingen waarmee hij wordt geconfronteerd, blijft hij veerkrachtig en trouw aan zichzelf. Hij bewijst dat het zelfs in de moeilijkste omstandigheden mogelijk is om geluk en succes te vinden.