Specifieke verhaallijn: Symphonie fantastique is niet zomaar een verzameling abstracte muzikale stromingen, maar vertelt eerder een specifiek verhaal. Berlioz zorgde voor een gedetailleerd programma dat het verhaal achter elke beweging uitlegt, waardoor luisteraars de emotionele reis van de hoofdpersoon van de componist kunnen volgen.
Beschrijvende titels: Elk deel van de symfonie draagt een beschrijvende titel die verwijst naar de voortgang van het verhaal. Het eerste deel heet bijvoorbeeld "Rêveries - Passions" (Reveries - Passions), het tweede is "Un bal" (A Ball) en het derde is "Scène aux champs" (Scene in the Fields). Deze titels bieden muzikale aanwijzingen over de gebeurtenissen en emoties die zich in elke beweging ontvouwen.
Muzikale weergave van emoties: Berlioz' gebruik van orkestrale kleuren en muzikale thema's geeft op effectieve wijze verschillende emoties en gebeurtenissen weer die in het programma worden genoemd. In het vierde deel, getiteld "Marche au supplice" (Mars naar het schavot), creëren het pesante ritme, de onheilspellende melodie en de zware instrumentatie bijvoorbeeld een gevoel van angst en tragedie.
Specifieke personages en scènes: Het programma introduceert bepaalde personages, zoals de geliefde vrouw en het alter ego van de hoofdpersoon, en plaatst ze in beschrijvende scènes zoals een bal, een pastorale setting en een heksensabbat. Deze elementen versterken het verhalende aspect van de symfonie.
Eenheid door leidmotieven: Berlioz gebruikt muzikale thema's, of leidmotieven, om specifieke ideeën of karakters in de symfonie weer te geven. Zo symboliseert de idée fixe, een terugkerende melodie, de geliefde vrouw en haar aanwezigheid in de geest van de hoofdpersoon.
Door muziek nauw te verweven met een buitenmuzikaal verhaal vervaagt Symphonie fantastique de grenzen tussen puur abstracte muziek en meer expliciete vormen van muzikale verhalen. Deze programmatische kenmerken zorgen ervoor dat het opvalt als een van de bepalende voorbeelden van programmamuziek in het romantische tijdperk.