Vaste vormen hebben een regelmatige structuur, zoals een vast aantal regels, een specifiek rijmschema of een bepaald metrum. Enkele veel voorkomende vaste vormen zijn sonnetten, haiku's en limericks.
Vrije verzen hebben daarentegen geen vaste structuur. De dichter is vrij in de keuze van de regellengte, het rijmschema en het metrum van het gedicht. Dit zorgt voor meer flexibiliteit en creativiteit in het schrijfproces.
Hier is een tabel met een samenvatting van de belangrijkste verschillen tussen vaste vormen en vrije verzen:
| Kenmerk | Vaste formulieren | Gratis vers |
|---|---|---|
| Structuur | Regelmatige, voorspelbare structuur | Onregelmatige, onvoorspelbare structuur |
| Rijmschema | Vaak aanwezig | Vaak afwezig |
| Meter | Vaak aanwezig | Vaak afwezig |
| Flexibiliteit | Beperkte flexibiliteit | Grotere flexibiliteit |
| Creativiteit | Minder creatieve vrijheid | Meer creatieve vrijheid |
Uiteindelijk is de beste vorm voor een gedicht de vorm die het beste past bij de boodschap en stijl van de dichter.