Zij worden vaak gebruikt als inleiding tot opera's, balletten of andere toneelwerken, maar kunnen ook op zichzelf staande concertstukken zijn.
Fantasie-ouvertures worden doorgaans gekenmerkt door het gebruik van rijke orkestrale texturen, dramatische melodieën en contrasterende secties, en worden vaak gezien als een manier voor componisten om hun technische vaardigheden en muzikale verbeeldingskracht te demonstreren.