Hij aarzelt aanvankelijk om zich uit te spreken tegen de hekserijprocessen, uit angst voor zijn reputatie en het welzijn van zijn familie. Zijn liefde voor Abigail Williams, zijn ontmoetingen met de onrechtvaardige beschuldigingen en zijn groeiend begrip van de waarheid en hypocrisie achter de processen zorgen er echter voor dat hij een standpunt inneemt en de strijd aangaat met de machtige krachten die in het spel zijn.
Proctor evolueert van een voorzichtig en gereserveerd individu naar een moedige en uitgesproken pleitbezorger voor gerechtigheid. Zijn transformatie is duidelijk zichtbaar in zijn acties en interacties, waarbij hij zijn leven riskeert om de valse beschuldigingen aan het licht te brengen en de onschuldigen te beschermen.
Zijn ontwikkeling wordt ook gekenmerkt door interne strijd, zelfreflectie en momenten van twijfel. Hij worstelt met zijn fouten uit het verleden, zijn morele principes en de gevolgen van zijn daden, waardoor hij een complex en herkenbaar personage is.
Over het geheel genomen benadrukt de reis van John Proctor van een gereserveerd naar een dynamisch karakter zijn groei, innerlijke conflicten en evolutie als individu.