Hier zijn een paar redenen waarom Shakespeare de jambische pentameter in zijn toneelstukken gebruikte:
1. Traditie: De jambische pentameter had een lange geschiedenis van gebruik in Engelse poëzie vóór de tijd van Shakespeare, die teruggaat tot de Middeleeuwen. Het werd beschouwd als een traditioneel metrum voor serieus drama en poëzie, en Shakespeare adopteerde het als een manier om zijn werk te verbinden met deze gevestigde literaire traditie.
2. Nadruk: Het regelmatige ritme van de jambische pentameter helpt de aandacht te vestigen op belangrijke woorden en zinsneden in een versregel. Hierdoor kan Shakespeare de belangrijkste momenten en ideeën in zijn toneelstukken benadrukken en ervoor zorgen dat ze gedenkwaardig zijn voor het publiek.
3. Emotie: De jambische pentameter kan helpen verschillende emoties over te brengen en een bepaalde sfeer in een scène te creëren. Een snelle, ritmische jambische pentameter kan bijvoorbeeld een gevoel van urgentie of opwinding creëren, terwijl een langzamere, meer opzettelijke jambische pentameter een gevoel van plechtigheid of reflectie kan creëren.
4. Karakterisering: Shakespeare gebruikte jambische pentameter om onderscheid te maken tussen verschillende karakters in zijn toneelstukken. Karakters met een hogere sociale status, zoals koningen en koninginnen, spreken vaak in jambische pentameter, terwijl karakters met een lagere status in proza of eenvoudigere versvormen kunnen spreken. Dit gebruik van metrum helpt de sociale hiërarchie en karaktereigenschappen over te brengen.
5. Flexibiliteit: De jambische pentameter kan flexibel worden gebruikt om verschillende effecten te creëren. Shakespeare 'breekt' bijvoorbeeld soms de jambische pentameter door extra onbeklemtoonde lettergrepen of 'vrouwelijke eindes' te introduceren (regels die eindigen met een onbeklemtoonde lettergreep). Deze afwijkingen van het reguliere patroon kunnen nadruk leggen, voor verrassingen zorgen of natuurlijke spraakpatronen nabootsen.
Over het geheel genomen was Shakespeares gebruik van de jambische pentameter in zijn toneelstukken een bewuste keuze die een aantal artistieke doeleinden diende, waaronder het creëren van een gevoel voor traditie, het benadrukken van belangrijke ideeën, het overbrengen van emoties, het maken van onderscheid tussen karakters en het behouden van flexibiliteit in zijn verzen.