1. Afbeelding van een dystopische wereld: De roman begint met een gedetailleerde beschrijving van een koude en deprimerende stad, waar de hoofdpersoon, Winston Smith, woont. De levendige beelden van Orwell creëren een beklemmende sfeer en benadrukken het alomtegenwoordige gevoel van controle en toezicht dat door de overheid wordt uitgeoefend.
2. Big Brother en de gedachtepolitie: De openingsscène introduceert het alomtegenwoordige surveillancesysteem van het totalitaire regime, vertegenwoordigd door de iconische figuur van "Big Brother" en de Denkpolitie. Deze voortdurende monitoring wekt angst en paranoia onder de burgers, waardoor ze geen onafhankelijke gedachten of afwijkende meningen kunnen uiten.
3. Winston Smith als symbool van verzet: Ondanks de onderdrukkende omgeving komt Winston naar voren als symbool van verzet. Zijn innerlijke gedachten onthullen een verlangen naar vrijheid en gerechtigheid, zelfs ondanks overweldigende controle. Zijn beschouwing van rebellie tegen het systeem duidt op de mogelijkheid van individueel verzet.
4. Het haatritueel van twee minuten: De scène presenteert ook de 'Two Minutes Hate', een dagelijks ritueel waarbij burgers worden geconditioneerd om hun haat jegens vijanden van de staat te uiten. Deze georkestreerde vertoon van conformiteit benadrukt de manipulatie van emoties en de onderdrukking van individualiteit.
5. De controle over informatie: Winston werkt op het Ministerie van Waarheid, een plek waar historische gegevens worden aangepast aan het verhaal van de regering. Deze manipulatie van informatie onderstreept de inspanningen van het regime om elk aspect van de samenleving te controleren, van het verleden tot het heden.
6. Voorafschaduwing en symboliek: De openingsscène bevat subtiele voorafschaduwingen en symbolische elementen die verwijzen naar toekomstige gebeurtenissen en thema's in de roman. Zo bieden de beschrijving van ratten, het gebrek aan privacy en Winstons fascinatie voor het verleden een inkijkje in de complexe wereld van 1984.
Over het geheel genomen vestigt de openingsscène van 1984 effectief de onderdrukkende sfeer van een totalitaire samenleving, introduceert belangrijke thema's als toezicht, conformiteit en verzet, en vormt het toneel voor het meeslepende verhaal dat zich in de roman ontvouwt.