Russell werd geboren in Huyton, Lancashire, Engeland, en begon op jonge leeftijd met het schrijven van toneelstukken. Zijn eerste toneelstuk, Stand By Your Bedside, werd geproduceerd in het Liverpool Playhouse in 1970. Hij kreeg veel lof voor zijn toneelstuk Breezeblock Park (1973), dat werd opgevoerd in het Royal Court Theatre in Londen en de Evening Standard Award voor meest veelbelovende toneelschrijver won. .
Russells doorbraaksucces kwam met Educating Rita (1980), een toneelstuk over een kapper uit de arbeidersklasse die een cursus Engelse literatuur aan de Open Universiteit volgt. Het stuk kreeg lovende kritieken en werd in 1983 verfilmd tot een Oscar-genomineerde film, met in de hoofdrollen Julie Walters en Michael Caine.
Russell bleef in de jaren tachtig en negentig succesvolle toneelstukken schrijven, waaronder Shirley Valentine (1986), over een huisvrouw van middelbare leeftijd die aan haar alledaagse leven ontsnapt door op vakantie te gaan naar Griekenland, en Blood Brothers (1983), een musical gebaseerd op de verhaal van twee tweelingen die bij de geboorte gescheiden zijn en in heel verschillende omstandigheden opgroeien.
Russells werk staat bekend om zijn realisme en zijn verkenning van sociale en politieke kwesties, zoals armoede, vooroordelen en de strijd voor een beter leven. Zijn toneelstukken en musicals zijn in theaters over de hele wereld opgevoerd en in meer dan 20 talen vertaald.
Naast zijn werk als toneelschrijver en tekstschrijver heeft Russell ook verschillende scenario's geschreven, waaronder Dance with a Stranger (1985), dat was gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Ruth Ellis, de laatste vrouw die in Groot-Brittannië werd geëxecuteerd. Hij heeft ook een aantal kinderboeken geschreven en werkt als docent en mentor voor aspirant-schrijvers.
Willy Russell is een gerespecteerde en bekroonde toneelschrijver en tekstschrijver wiens werk de levens van publiek over de hele wereld heeft geraakt. Hij blijft schrijven en spreekt het publiek aan met zijn krachtige en tot nadenken stemmende verhalen.