1. Tragische held:
Oedipus, de hoofdpersoon, is een tragische held die bewonderenswaardige eigenschappen bezit, maar uiteindelijk ten onder gaat aan een tragische tekortkoming. Hij is een wijze en rechtvaardige heerser, maar zijn buitensporige trots en verlangen naar kennis leiden tot zijn ondergang.
2. Hubris (buitensporige trots):
Oedipus is een voorbeeld van hoogmoed, een fatale fout die bij tragedies vaak tot de ondergang van de hoofdpersoon leidt. Hij gelooft dat hij aan het lot kan ontsnappen en tart de profetieën die hem voor zijn lot waarschuwen.
3. Peripeteia (omkering van fortuin):
Het leven van Oedipus neemt een onverwachte wending wanneer hij de waarheid over zijn identiteit en daden ontdekt. De onthulling dat hij zijn vader heeft vermoord en met zijn moeder is getrouwd, verandert zijn fortuin van een gerespecteerde koning in een vervloekte man.
4. Anagnorise (herkenning):
De tragische ondergang van Oedipus wordt bespoedigd door zijn erkenning van de waarheid over zijn verleden. Zijn moment van zelfrealisatie leidt tot diepe angst en afschuw.
5. Catharsis (emotionele zuivering):
Oedipus Rex roept sterke emoties van medelijden en angst op bij het publiek. Terwijl ze getuige zijn van het lijden van Oedipus, ervaren ze een gevoel van catharsis:een bevrijding van opgekropte emoties en een reiniging van de ziel.
6. Tragisch einde:
Het stuk eindigt met de ondergang van Oedipus, terwijl hij zichzelf verblindt en zichzelf uit Thebe verbannen. Zijn tragische ondergang dient als een waarschuwend verhaal over de gevolgen van menselijke trots en de onvermijdelijkheid van het lot.
7. Sociale en morele thema's:
Oedipus Rex onderzoekt tijdloze thema's als het lot, de vrije wil, het menselijk lijden en het streven naar kennis. Het duikt in de complexiteit van het menselijk bestaan en roept diepgaande vragen op over de relaties tussen goden en stervelingen.
Daarom voldoet Oedipus Rex niet alleen aan de criteria van tragedie, maar is hij ook een voorbeeld van het genre, waarbij hij de belangrijkste elementen ervan laat zien en een blijvende impact op het publiek achterlaat door zijn krachtige verhalen en verkenning van universele thema's.